• بازديدها: 2 255

نگاهی به زندگی فرهنگی و اجتماعی

محمد علی سلطانی، متولد  1336 خورشیدی در کرمانشاه – تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در کرمانشاه به پایان رسانید، همزمان با تحصیل متداول از محضر استادان  آن سامان بهره مند و در نهایت از استاد سید طاهر هاشمی و استاد حاج سید محمد شیخ الاسلام – (استاد ممتاز دانشگاه تهران و شیخ الاسلام کردستان) – به دریافت گواهی و اجازه  رسمی نایل گردید.
 
تحصیلات دانشگاهی را در تهران ادامه داده و به حضور استاد کیوان سمیعی، محقق منصف و مبرز و حکیم آزاد اندیش و مجاز پرآوازه کیوان قزوینی رسید این تلمذ و حضور سالها ادامه داشت و از افادات ارزشمند استاد در حوزه ادبیات و عرفان و تصوف و فلسفه اسلامی برخوردار بود، اعتماد و  عنایت استاد به ایشان موجب گردید تا به عنوان وصی فرهنگی انتخاب، اجازه تنقیح و تصحیح آثار خود را به وی واگذار نماید و نیز به تولیت و مشاورت و اهتمام لازم وی وفرزند ارشد استاد، مهندس سیاوش سمیعی، کتابخانه ارزشمند استاد سمیعی به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه رازی کرمانشاه واگذار گردید که حرکتی مؤثر در تقویت توان علمی دانشجویان و استادان دانشکده یاد شده، محسوب و این نخستین گام، موجب تأسی سایر اهل قلم و صاحبان مجموعه های مکتوب در کرمانشاه گردید.
 
بسال 1362، پس از قرنها سکوت و سالها فترت فرهنگی، نخستین پژوهش در حوزه ادبیات کردی به نام (مناجات های جاویدان ادب کردی)را بطور رسمی منتشر ساخت این نمونه اولین اثر فرهنگی و پژوهشی کردی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران رسما انتشار یافت و متعاقبا تاریخ ادبیات کردی در کرمانشاهان را در شش مجلد تحقیق و تالیف نموده و بعنوان بخش ادبیات مجموعه ی جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان در کنار تصحیح و تدوین دواوین متعدد شعرای برجسته کردی سرا و پارسیگوی کرمانشاه ارائه نمود، همزمان در تهران تحصیلات دانشگاهی را تا پایان مقطع دکتری ادامه داد.
 
رهنمودهای استاد دکتر عبدالحسین نوایی، او را با زوایای علم تاریخ آشنا کرد،  و به احیاء تاریخ و فرهنگ زادگاهش کرمانشاهان پرداخت که از دیر باز به انجام آن همت گماشته بود و تا آنزمان کرمانشاهان شناسنامه ای جامع نداشت، در طی سی سال تلاش مستمر اثری ماندگار و مجموعه ای پایدار آفرید، در این راه اعتماد و احترام به اهتمام و اندیشه و دانش و بینش وی از سوی صاحبان اثر یا آثاری از اسناد و تصاویر و نوشتار و گفتار از هر آئین و مذهب وکردار، پاسخی شایسته و همه جانبه بود تا حتی المقدور هیچ نکته ای در حوزه ادبیات، تاریخ، ادیان و مذاهب، جغرافیا،  ایلات و طوایف، آداب و رسوم، علما، عرفا، رجال، مشاهیر، خاندان ها، هنرمندان، نویسندگان، .... هنرهای سنتی، موسیقی بومی، تصوف و عرفان، پوشاک زنان و مردان، غذاهای محلی، پهلوانان و ورزشکاران، پیشینه مؤسسات و مراکز و ادارات، و ... در گستره کرمانشاهان موهوم و مبهم نماند، به ویژه تشویق های بیدریغ استوانه ی فرهنگ ایران، استاد ایرج افشار(یزدی) و مجله وزین آینده و سایر استادان بنام در انجام این مهم تأثیر بسزا داشت، با وجود برتری زمانی این مجموعه مفصل که واجد جامعیت و دقت و سندیت علمی و پژوهشی و اسنادی و تصویری است، آنچه کار در مراکز علمی، دانشگاه ها، سازمان های پژوهشی، رسانه های صوتی و تصویری و مطبوعات، توسط افراد درباره کرمانشاهان و موضوعات مربوط و مندرج انجام گرفته و می گیرد، از این مجموعه مستفید است، امروز در حالی که اکثر استانهای گسترده و تاریخی و طراز اوّل کشور از این واجب فرهنگی محروم هستند، به پیروی و برخورداری و استفاده از مجموعه ی یاد شده، حتی اکثر شهرستانهای کرمانشاهان نیز صاحب شناسنامه ای لازم و شایسته شده اند. این مجموعه حائز دریافت دو لوح تقدیر کتاب سال و پژوهش سال در سطح کشور و اخذ تندیس بلورین آراس (کردستان عراق) و ... گردیده است.
 
همراه با این تلاش بی وقفه و بذل عمر و آرام و گذشتن از تفنن و تفریح و ... با ژرف کاوی در مأخذ آئینی «یارسان» در اصطلاحات دشوار و راز و رمزهای این کهن آیین  کردی و گنجینه جاویدان شرقی تبحر یافته و حاصل کندوکاوهای ارائه شده او مسیر نوشته های مکرر و همانند و موهوم در این زمینه را تغییر داد و علاوه بر شناساندن جامع این نحله باستانی به شیوه ای منطقی و متقن، با تألیف و تدوین بخشی در تاریخ خاندانها تصحیح و ترجمه آراء اروپائیان به ویژه در بررسی سیر تطور تاریخی با پژوهش ارزشمند « قیام و نهصت علویان زاگرس» این بحث را به حوزه تحلیل وبررسی منطقی سوق داد، که تالیف اخیر به زبانهای کردی و ترکی استانبولی ترجمه شده است.

وی که در نوجوانی از محضر استاد سید طاهر هاشمی همراه با علوم آئینی و ژرف کاوی در ادبیات کردی باخط و خوشنویسی آشنا شده و در بحث ها و مفاوضات از هنرهای محلی و سنتی وانواع مقامات ومراتب موسیقی کردی حضور مستمر و پیگیر داشت، در مراوده به محضر و کتابخانه مفسر فقیه هنرمند استاد آیت الله حاج سید مرتضی نجومی با کیفیت خلق و آفرینش آثار متنوع هنرهای مستظرفه آشنا شد؛ دو مجموعه (کیمیای هستی) و (سحر مبین) از تألیفات هنری استاد همراه با نمونه های متعدد خوشنویسی وقطاعی، گل ومرغ، تذهیب و تشعیر و جداول، شامل قطعات ثلث و نسخ و نستعلیق و شکسته از آن استاد کم نظیر با مقدمه و اهتمام محمد علی سلطانی انتشار یافت.
 
محمد علی سلطانی از پیشروان معاصر پژوهش در عرصه خط و خوشنویسی کشور بشمار می رود و بر مجموعه آثار اعاظم استادان هنر خوشنویسی، مقدمه های تحقیقی و تحلیلی مستند و معتبر نوشته و مدتی با  دوستان خود از خبرگان و صاحب نظران هنری، عضو هیئت تحریریه فصلنامه هنری چلیپا به سردبیری استاد دکتر حسین الهی قمشه ای بوده است.
 
خود وی انواع خطوط نسخ ونستعلیق و شکسته را به شیوه ی تحریری خوش و زیبا می نویسد، ده ها بیاض و دفتر و رساله را به نظم و نثر کردی و فارسی و عربی تحریر کرده است به ویژه مجموعه کلام یارسان و ... .
 
در حوزه شعر نیز هر چند شعر را جز در اوج سخن نمی پسندد و بقول تذکره های معاصر در شرح احوالش، ادعای شاعری نیز نداشته و ندارد، اما ذاتا شاعر و تراوش طبع او در انواع متنوع به زبان فارسی وگویش های مختلف کردی بالغ بر دوهزار بیت است که در دو مجلد به خط خوش وی تحریر و فراهم آمده است.
 
وی در حوزه دانسته های خود مقالاتی معتبر نوشته است و در نگارش از نثری سخته و محکم و استادانه برخوردار است؛ در سخنوری و فصاحت و تسلط بر کلام، کم نظیر که سخنرانی های او در مجامع علمی و فرهنگی  شاهد ادعاست.